Donderdag 6 december was het tijd voor de tweede ronde in de KNSB-beker, ook wel gezien als het amateurkampioenschap van Nederland. In de eerste ronde hadden we HSG overtuigend aan de kant gezet met een team van maar liefst 4 IMs, en er was goede hoop dat we deze lijn door zouden trekken in ronde 2. Echter waren er deze keer wat kleine personele problemen. Niels is nog altijd druk met olifantjes kijken en Xander was druk met centjes verdienen in het zuiden van het land. Vooral het gemis van Xander, al jarenlang trouw captain en chauffeur van het bekerteam, was natuurlijk opvallend. Sterker nog, het leidde bij mij tot de vraag of dit wel eens mijn eerste wedstrijd voor PK1/het PK-bekerteam zou zijn zonder de oude meester aan mijn zijde! Helemaal compleet is het archief niet, maar informatie die het tegendeel bewijst heb ik niet weten te vinden. Gelukkig waren de invalkrachten ook niet mis: topscorer van PK1, en beste CM van Nederland, Evert, en de ervaren bekerschaker Paul vergezelden de twee overgebleven IMs naar Amsterdam.

Tegenstander van dienst was namelijk het Vereenigd Amsterdams Schaakgenootschap, beter bekend als VAS. Een grote naam, recordkampioen van Nederland, de oude club van Euwe, en de enige club in de Nederlandse geschiedenis waarvan het tweede team ooit kampioen van Nederland is geworden. Dit vond allemaal wel een tijdje geleden plaats, en tegenwoordig is VAS I een vrij onopvallende tweedeklasser. Die klasse delen ze met ons tweede, en twee weken geleden mochten zij op bezoek komen in de Noteboom voor een wedstrijd tegen PK II. Aangezien die overtuigend met 6-2 door PK II gewonnen werd (zie het verslag van JJJ), gingen wij niet al te angstig op pad. Een klein vraagteken was echter met wat voor team VAS op zou komen dagen, hun sterkste spelers bleken namelijk niet in de KNSB te spelen, maar in de Amsterdamse onderbond.

Een uitwedstrijd in de beker zonder auto is vaak nogal een uitdaging, maar dat viel hier reuze mee. We stapten uit bij station Amstel en na een klein wandelingetje langs enkele rariteiten (o.a.een gigantisch ‘’Student Hotel’’ en een zo mogelijk nog groter Scientology kantoor) bereikten we de speellocatie, waar een hoop jeugd druk bezig was met sinterklaasschaak. Daar aangekomen werd al snel duidelijk dat VAS flink versterkt was ten opzichte van het team dat klop had gekregen van ons tweede. Tex de Wit deed de deur voor ons open, en er werd zelfs een Amsterdamse GM en voormalig Europees jeugdkampioen gesignaleerd. Er was kort sprake van paniek, maar Dennis de Vreugt bleek niet op de ledenlijst te staan, en was slechts zijn rol als schaakvader aan het vervullen.

De jeugd werd er langzaam uitgebonjourd, en om tien over 8 gingen de klokken aan (1.40 + plus 10 seconden per zet). Het blockchain-algoritme waarmee we tegen HSG de opstelling hadden bepaald bleef ditmaal in de kast, want we gingen keurig op rating zitten. Van het VAS KNSB-team was slechts een speler overgebleven, en volgens Professor ELO gingen we een spannende avond tegemoet.

Berg van den, H. (Hilke) 2260 – Hertog ten, H.M. (Hugo) 2486 w-z
Wit de, T. (Tex) 2333 – Kerigan , D. (Demre) 2370 z-w
Hendriks , V.R.A. (Victor) 2238 – Rademakers, E.L.(Evert) 2251 w-z
Eijk van der, M. (Martijn) 2262 – Hommerson , P. (Paul) 2213 z-w

Na een uurtje of twee spelen zag het er niet al te best uit voor onze mannen. Demre was druk bezig geweest met het zoeken naar een voordeeltje tegen het Russisch van zijn tegenstander, maar was daarin iets te ver gegaan. Nu leek het zwarte initiatief meer waard dan het witte loperpaar, en moest Demre op zoek naar een noodrem. Bij Evert zag het er ook niet al te best uit. Nou ben ik persoonlijk een groot fan van de hippo, maar de wijze waarop Evert het deze keer speelde is toch niet zoals God/Tiger het voor ogen had. Op 4 had Paul wat moeite met de Najdorf van Martijn van der Eijk, en het zwarte loperpaar leek toch iets sterker dan de witte paarden op c3 en a2. Het lichtpuntje moest dus van bord 1 komen. Ik stond niet per se beter, maar was wel zeer tevreden met de gecompliceerde en dynamische stelling die er uit het Konings-Indisch was ontstaan.

Fast-forward een uurtje, naar de fase vlak voor het altijd chaotische uitvluggeren, en het was er niet per se beter op geworden. Tex de Wit bleef maar goede zetten doen tegen Demre, en het eindspel wat op het bord was gekomen zag er vrij hopeloos uit.

Ook buurman Evert keek tegen een niet al te frisse stelling aan:

Wit heeft alle stukken keurig op g6 gemikt, en het coördineert allemaal prachtig. Bij zwart daarentegen staat vrijwel elk stuk slecht. Toen ook nog eens 23…Pd7 24. Pxg6! op het bord kwam leek het ook hier einde verhaal. De hoop voor een goed resultaat moest dus van de flanken komen, maar helemaal vanzelfsprekend was dat niet.

Paul had zijn grootste problemen ondertussen wel opgelost, en had het volgende eindspel bereikt:

Zwart lijkt nog altijd een klein voordeeltje te hebben, maar heel veel is er niet aan de hand. Gezien de andere borden was ‘’niet veel aan de hand’’ niet ideaal, maar wie weet, in tijdnood kunnen paarden soms rare sprongen maken.

Ondertussen was de zwarte stelling op bord 1 er ook niet mooier op geworden:

Hilke was zo onbeleefd geweest om een paar zetten hiervoor niet de kwaliteit te winnen, en vervolgens wel mijn mooie zwartveldige loper te pakken. Toen hij hier ook nog met kritieke 26.f4! op de proppen kwam, was van mijn eerdere optimisme niet meer zoveel over. Gezien de ruïnes op borden 2 en 3, koos ik maar niet voor 26…Td2 of 26…Td3, die beiden zouden leiden tot een gelijk eindspel, maar voor het objectief misschien wat mindere 26…Pf7, in de hoop dat de zwakke witte koningsstelling hem in tijdnood op zou breken.

De tijdnoodsfase begon met een domper, Demre’s stelling was inderdaad onhoudbaar gebleken en Tex zette de 1-0 op het scorebord. Gelukkig mocht ik daarna de gelijkmaker binnentikken. Hilke maakte in tijdnood een paar onnauwkeurigheden, en mijn zware stukken drongen via de d-lijn de witte stelling binnen. In slechte stelling kwam er geen zet meer uit, en er verscheen 0.00 op de klok.

Ondertussen stond Paul nog steeds ongeveer gelijk op bord 4, maar was er bij Evert van alles gebeurd. Wit miste ergens een (lastige) directe winst, en koos voor een veilig eindspel met een pion meer en een goed paard tegen een matige loper op b7. Evert bleek echter bijzonder taai en Victor deed een paar onhandige zetten, waardoor het pad naar winst smaller en smaller werd. Uiteindelijk was het zelfs Evert die nog een kans kreeg op een directe winst, maar die werd gemist en het spektakel eindigde in remise. Ondertussen waren op bord 4 de zetten herhaald, en stond er een 2-2 eindstand op het scorebord.

Snelschaken dus!

Het goede nieuws (naast dat we het snelschaken überhaupt hadden bereikt), was dat 2-2 bij het snelschaken genoeg zou zijn voor de overwinning. Bij 2-2 2-2 valt namelijk bord 4 van de reguliere wedstrijd af, en als dat remise is, bord 3, en als dat remise is bord 2. Aangezien wij op bord 2 hadden verloren was 2-2 genoeg om door te gaan.

De klokken werden ingesteld op 3 minuten en 2 seconden per zet, en we gingen weer los. Demre nam overtuigend wraak voor zijn eerdere nederlaag, en versloeg Tex op zowel tijd als stelling. Dit werd gevolgd door een curieus moment op bord 4:

(Diagrammen van het snelschaken zijn indicatief, er kunnen wat stukken op iets andere velden hebben gestaan. Neem de analyses van het spelen op 2 seconden increment ook vooral niet al te serieus.)

Paul zit achter de zwarte stukken en heeft een ingewikkeld loper eindspel op het bord. De witte a-pion lijkt lastig, maar is voorlopig goed geblokkeerd, terwijl de zwarte h-pion er in potentie ook mag zijn. Een plan als f6-g5-h4 lijkt dan ook logisch, maar Paul was wat ambitieuzer. Hij ging namelijk voor La7xf2!?, waarna de winst natuurlijk slechts een formaliteit zou zijn. Helaas mocht dit niet van de FIDE, de stukken gingen in de doos, en de 1-1 kwam op het scorebord. Dat de FIDE-regels vorig jaar veranderd zijn en een onreglementaire zet nu bestraft hoort te worden met een minuut bonus voor de tegenstander, in plaats van met een directe 0, bedekken we maar met de mantel der liefde.

Ondertussen was er sprake van lichte paniek op bord 3, de klok begon opeens luid te piepen! Een goede reden voor Evert om even naar het display te kijken, en toch maar snel een zet te doen voordat ook de laatste paar seconden op waren. Helemaal goed voor de concentratie van de spelers was het niet, maar het scheelde ons wel een vrij abrupte nederlaag. Bij Evert komen we zo weer terug, eerst een uitstapje naar bord 1, waar ook van alles aan de hand was.

Mijn openingsconcept met een vroeg g4 en b4 was misschien een tikkeltje frivool, en Hilke reageerde er uitstekend op. Hij sloeg niets en zette keurig al zijn stukken in het midden waar mijn koning op e1 stond te wachten. Om het zwarte geweld te ontvluchten ging de koning op pad richting de damevleugel, wat wel ergens een kwaliteit kostte die daarna ook weer op onnavolgbare wijze werd teruggegeven. Toen de koning a3 had bereikt werd ik wat te optimistisch en miste ik een kleinigheidje:

Hier kwam zwart met a5! op de proppen, wat gevolgd werd door Dc4, axb4+, Ka4 (Dxb4?, Txa2+!), Txa2, Kb5. De koningsmars eindigde uiteindelijk op b6, zwart zag geen mat en durfde geen eindspel aan, gezien de potentieel lastige d-pion en de actieve witte koning. Uiteindelijk kon ik eeuwig schaak houden met Dc8-f5-c8-f5. De teller stond nu op 1,5-1,5 en het was dus aan Evert om het beslissende halfje binnen te halen. Op het moment dat ik eeuwig schaak maakte zag ik uit mijn ooghoek dat Evert ook druk bezig was met schaakjes geven, en dat deed hij uit de volgende stelling:

Evert’s dame was al een tijdje schaak aan het geven op de velden d5-f3-h1-e4, maar echt eeuwig schaak was het nog niet. Zwart heeft twee opties om uit het eeuwig schaak te lopen: De gevaarlijkste was waarschijnlijk om na Kf8 Df3+, Df7 te spelen, aangezien Da8+ wordt beantwoord door De8+!, met winst. In plaats van Da8+ zullen zetten als Dc6 en Dh3 wel genoeg zijn voor remise, maar met 2 seconden increment was er misschien nog wel wat mogelijk geweest. Victor koos echter voor Kd8, waarna Dh4+ en Dxb4 volgden. Na nog een hoop zetten werden dames geruild en de handen geschud, we konden we de overwinning gaan vieren!

Het moge duidelijk zijn, de Utregse hardheid zit er nog altijd in (hoewel een enkeling wel even het reglement door moet bladeren, naast de onreglementaire zet van Paul dacht Demre dat we gewoon nog een keer mochten gaan snelschaken!).

Dan rest mij nog de vriendelijke heren van VAS hartelijk te bedanken voor hun gastvrijheid. Eruit vliegen met twee gelijke spelen is natuurlijk ontzettend zuur, maar het gevloek en getier bleef erg beperkt, en werd vervangen door een gezellige nababbel. Dat Martijn zo vriendelijk was ons af te zetten op station Amsterdam Amstel, scheelde ons ook nog een wandeling door de regen. Sympathieke tegenstanders die we na veel spanning en sensatie net weten te verslaan; dat lijkt me ook wel iets voor ronde 3!

 

VAS		Paul Keres
Berg van den, H. (Hilke)	2260	Hertog ten, H.M. (Hugo)	2486	w-z	0 – 1 (½-½)
Wit de, T. (Tex)	2333	Kerigan , D. (Demre)	2370	z-w	1 – 0 (0-1)
Hendriks , V.R.A. (Victor)	2238	Rademakers , E.L. (Evert)	2251	w-z	½ – ½ (½-½)
Eijk van der, M. (Martijn)	2262	Hommerson , P. (Paul)	2213	z-w	½ – ½ (1-0)
Gemiddelde Rating:	2273	Gemiddelde Rating:	2330		2-2